recenzja

„To nie powinno być aż tak skomplikowane” – takimi słowami Lerner Harriet zaczyna swoją książkę. I przyznam Wam szczerze, że to również jedna z moich pierwszych myśli, kiedy w swoim gabinecie spotykam się z parami. Wchodzimy w związku z przeróżnych powodów, ale głównym celem bycia w relacji jest to, żeby było nam lepiej. A często obserwuję, że bycie w związku sprawia, że jest nam… gorzej.

Problemy w związku to normalna sprawa, ale co jeśli nie umiemy ich naprawiać? Są ludzie, którzy uważają, że jeśli jest Ci źle w związku, to najlepiej go od razu zakończyć. Inni z kolei patrzą na relację, jak na dom. Jeśli spali Ci się żarówka, nie przeprowadzasz się gdzieś indziej, tylko wymieniasz tę żarówkę. A co na ten temat mówi psychologia związków? Zanim rozważysz koniec, spróbuj naprawić to, co nie działa. I w tym właśnie pomocna może być książka Lerner Harriet.

100 zasad udanego związku – recenzja książki Lerner Harriet

100 zasad udanego związku to poradnik o tym, jak wzmocnić związek (i samą siebie!). Nie znajdziemy w nim wytycznych do stworzenia idealnego związku, ani rad na temat tego, jak zmienić partnera. Książkę czyta się sprawnie, nie ma w niej lania wody. Za to sporo w niej pomysłów na to, jak naprawić związek. Całość jest nieco utrzymana w heteronormie, aczkolwiek są również przykłady wzięte z życia par jednopłciowych (za co daję duży plus!).

Niekoniecznie 100…

Harriet przedstawia w książce nie 100, a nawet 106 zasad. Nie wszystkie zasady są uniwersalne. Ważne, by każdy czytelnik wybrał te, które okażą się skutecznie dla niego, a resztę zignorował. Sama autorka mówi o tym, że kluczem do sukcesu przy naprawianiu problemów w związku może być wybranie dosłownie kilku zasad. Ważne jednak, by konsekwentnie się ich trzymać.

Problemy w związku to szansa zmiany na lepsze

Jako terapeutka uważam, że największym atutem tej książki jest to, że autorka mówi o najróżniejszych problemach związkowych, traktując je jako szansę na zmianę na lepsze. Nie znajdziecie w książce zwrotów w stylu „jeśli robisz to albo twój partner robi tamto, no to pozamiatane, związku z tego nie będzie”.

Autorka podkreśla również, że tylko atmosfera pełna miłości i szacunku ma szansą stworzyć dobry grunt do zmian w związku, nawet w tych najtrudniejszych obszarach (np. finanse, seks). W atmosferze wrogości nie da się pielęgnować związku. Pokazuje również, że opór wobec zmian jest naturalny i daje wskazówki, jak sobie z nim poradzić

Problemy w związku mają swoje granice

Spora część książki jest poświęcona dbaniem o swoje własne granice. Harriet daje konkretne porady, jak być asertywną i jak dawać do zrozumienia, że jeśli nic się nie zmieni, to będzie koniec.

Zastanawiasz się „Ale jak to koniec? Przecież to poradnik, dzięki któremu mam poprawić swój związek, a nie go zakańczać!”? To czym Harriet przekonała mnie do siebie to podejście, że nie każdy związek warto ratować. Czasami lepiej rozejść się w swoje strony. Co ważne, w książce pojawią się również konkretne wskazówki, jak powiedzieć partnerowi, że chcemy się rozstać.

Słabe strony książki

Źle bym się czuła, gdybym nie wspomniała o dwóch kwestiach, jakie uraziły moje sekspozytywne poglądy.

Za ciemną stronę książki uważam wspomnienie o seksie altruistycznym (zasada nr 60), który zakłada, że czasem warto się „poświęcić” dla drugiej osoby i odbyć stosunek mimo braku ochoty na seks. Moim zdaniem jest to absolutnie niedopuszczalne. Uważam, że consent ma ogromne znaczenie dla zdrowia psychoseksualnego (tutaj sprawdzisz dlaczego). Mam jednak nadzieję, że Harriet miała na myśli coś innego, i może zwyczajnie nie zrozumiałam jej przekazu.

Druga rzecz, jaka razi mnie w poradniku to użycie słowa „homoseksualizm”. To natomiast nie jest błąd autorki, a wina polskiego tłumaczenia książki.

5 zasad udanego związku

Oto kilka zasad z książki Harriet Lerner, które być może pomogą Ci zdecydować, czy warto kupić książkę.

Pamiętaj o proporcjach 5:1

Zasada 4 mówi o proporcjach między komplementami a krytyką. Na jedną negatywną uwagę powinno przypadać pięć pozytywnych. Harriet zachęca jednak, by w konfliktowych związkach spróbować proporcji chociażby 2:1. Często zapominamy doceniać ludzi wokół siebie. To, co dobre uznajemy za standard, więc o tym nie mówimy. Zapominamy, jak ważne są wzmocnienia pozytywne. A to właśnie dzięki nim możemy wyrażać, co nam się podoba i sprawiać, że będzie tego więcej.

Przeproś

Popełniłaś błąd? Możesz to naprawić, ale podstawą do rozwiązania problemu są przeprosiny. Umiejętność przepraszania nie należy do popularnych – ciężko jest się przyznawać do błędu, a jeszcze trudniej jest nam się z tymi błędami konfrontować. Autorka 100 zasad udanego związku zapewnia jednak, że szczere przeprosiny mogą odbudować zerwaną więź po kłótni. Wspomina również o bardzo ważnej rzeczy: po przeprosinach nie ma miejsca na żadne „ale” („Przepraszam, ale…”). To sprytny sposób na usprawiedliwianie się lub przeniesienie winy na drugą osobę. Czasem jednak warto schować dumę do kieszeni.

Mów o konkretach

To 14 zasada udanego związku, w której Harriet mówi przede wszystkim o tym, jak krytykować zachowanie drugiej osoby. Autorka przestrzega przed używaniem zwrotów typu zawsze i nigdy. W nerwach łatwo jest powiedzieć „nigdy po sobie nie sprzątasz” albo „zawsze się spóźniasz” i tym samym spowodować, że druga osoba czuje się niesprawiedliwie oceniona. Znacznie lepszym komunikatem będzie „Jestem wściekły, czekałem na Ciebie pół godziny, a w zeszłym tygodniu spóźniłaś się dwa razy!”, który może nie jest miły, ale odnosi się do konkretnych faktów.

Strzeż się czterech jeźdźców

To 53 zasada, która mówi o postawach i zrachowaniach, które są potrafią podkopywać i w efekcie zniszczyć każdy związek. Autorka przywołuje koncepcję Gotmanna, który jeźdźcami apokalipsy nazywa krytykę, pogardę, defensywę i stawianie murów.

Więcej o czterech jeźdźcach przeczytasz w artykule 4 zachowania, które skutecznie niszczą Twój związek.

Nie mów „gra wstępna”

Jako seksuolożka nie mogłam nie wspomnieć o tej zasadzie! Oczywiście nie chodzi tutaj o to, by zrezygnować ze stopniowej stymulacji i budowania pożądania. Chodzi tutaj o samo podejście do seksu. Określenie „gra wstępna” sugeruje, jakby pieszczoty, które nie są stosunkiem były tylko rozgrzewką, czy jak mówi Harriet „wstępem do wielkiego finału”. Takie podejście często jest źródłem braku satysfakcji seksualnej, czy też presji, która może doprowadzić do dysfunkcji i zaburzeń seksualnych.

Czy warto przeczytać 100 zasad udanego związku?

Jako psycholożka, seksuolożka i terapeutka par uważam tę książkę za wartościową pozycję. Poradnik może być fantastycznym sposobem autoterapii związku na wczesnym etapie występowania problemów. Uważam, że w niektórych przypadkach, aktywne korzystanie ze 100 zasad udanego związku (lub 10 wybranych) może nie tylko rozwiązać problemy w związku, ale również wzmocnić relację między partnerami. Jest to też świetna alternatywa dla par, które nie chcą lub nie mogą uczestniczyć w terapii par, a chciałyby popracować nad związkiem. Oczywiście, książka nie zastąpi terapii, ale jeśli mamy do wyboru autoterapię z poradnikiem lub nic, zdecydowanie lepiej sięgnąć po książkę.