tabu

W dzisiejszym społeczeństwie zagadnienia tabu obejmują nie tylko sferę seksu, ale również pieniądze, religię, czy politykę. W tym artykule skupimy się jednak wyłącznie na pierwszym z wymienionych aspektów. Niejednokrotnie spotykamy się z sugestiami, że pewne zachowania w sypialni mogą być nieodpowiednie lub nawet niedopuszczalne. Czy jednak rzeczywiście potrzebujemy utrzymania tabu w sferze seksualnej?

Edukacja seksualna kluczem do zrozumienia – obalamy mity

Z pewnością warto zerknąć na to od strony edukacji seksualnej. Na stronie internetowej Rzecznika Praw Obywatelskich możemy przeczytać, że mity na temat seksualizacji i demoralizacji dzieci i młodzieży przez edukację seksualną zostały obalone:

• „Badania dowodzą, że profesjonalna edukacja seksualna w szkołach nie powoduje wcześniejszego rozpoczęcia współżycia”
• „Jej pozytywnymi skutkami są zaś: mniejsza liczba ciąż wśród nastolatek; spadek zachorowań na infekcje przenoszone drogą płciową, mniejsza homofobia i spadek liczby przestępstw na tle seksualnym”¹

Oznacza to, że dobrze przeprowadzona edukacja seksualna sprawiłaby, że bylibyśmy bardziej świadomym i otwartym na tematy seksu społeczeństwem. Taka edukacja mogłaby być przeprowadzana na przykład w ramach lekcji wychowania do życia w rodzinie (WDŻ). mogłyby przyczynić się do tej pozytywnej zmiany.

Tabu i wstyd – jak inni kształtują nasze emocje

Warto zauważyć, że wstyd jest jedną z emocji wtórnych, czyli tych, które powstały przez połączenie kilku emocji podstawowych. Czasami wyrasta z naszych doświadczeń społecznych i dostosowania do zasad, które narzucali nam osoby, wokół których się obracaliśmy. Na początku naszego życia są to zazwyczaj rodzice, dziadkowie, znajomi, czy nauczyciele. Uważa się, że maluchy nie są w stanie doświadczać takich emocji, ale już w wieku przedszkolnym można zauważyć u nich oznaki wstydu czy poczucia winy. Podsumowując – zdolność do odczuwania emocji wtórnych rozwija się wraz z naszym dorastaniem.²

Badania własne nad społecznym postrzeganiem tabu

Na potrzebę tego artykułu wykonałem badania na niewielkiej grupie osób. Uczestników zapytałem o wiek, płeć oraz poziom wiedzy zdobytej w ramach lekcji wychowania do życia w rodzinie. Celem tego badania było wybranie ich największego tabu. W badaniu wzięło udział łącznie 200 osób, w tym: 63 mężczyzn, 137 kobiet.

Największa liczba osób była w wieku od 19 do 25 lat, jednak odpowiedzi udzielały również osoby młodsze, jak i starsze.

Na podstawie badań ustaliłem, że większość badanych nie była dobrze przygotowana przez szkołę do wejścia w sferę seksualną. W związku z tym, można stwierdzić, że w Polsce edukacja seksualna młodych osób jest niewystarczająca.

Aż 34% badanych stwierdziło, że nie ma tematów tabu! Było to więcej osób niż tych, którzy podali odpowiedź fetysze/fantazje (około 18%). Bez wątpienia na tej podstawie możemy postawić tezę, że nasze społeczeństwo zaczyna być bardziej świadome i otwarte na rozmowy o trudnych i intymnych sprawach.

Sprawdź, dlaczego warto być seks pozytywnym w artykule Pozytywna seksualność – co to jest i po co to komu?

Z drugiej jednak strony musimy się zastanowić, z jakiego powodu na pierwszym miejscu znalazły się nasze własne fantazje. Czy wstydzimy się tego, co wychodzi od nas samych? Może uważamy, że druga osoba oceni nas w zły sposób? To z kolei prowadzi do refleksji nad rolą, jaką odgrywa społeczne przyzwolenie i akceptacja w kształtowaniu naszej samooceny i identyfikacji seksualnej.

Tabu a sztuka respektowania granic

Należy jednak pamiętać, że skrajność w żadnym przypadku nie jest dobra. Jeśli widzimy, że naruszamy czyjeś granice, powinniśmy jak najszybciej zmienić temat. Tabu może być również ważnym elementem czyjejś tożsamości, czy intymności. To, co jest komfortowe dla jednej osoby, może być ciężkie do przyjęcia dla innej. Warto dążyć do równowagi pomiędzy granicami, a promowaniem zdrowej, otwartej dyskusji na temat seksualności.

Podsumowując, w relacjach niezwykle ważna jest sztuka respektowania granic, czyli równowaga pomiędzy dyskusją, a poszanowaniem intymności.

A Ty, masz jakieś tabu?

1^ https://bip.brpo.gov.pl/pl/content/rpo-mity-na-temat-edukacji-seksualnej-w-szkolach

2^ Piskorz, J., (2005). „Zawiść: istota i uwarunkowania”. Czasopismo Psychologiczne Psychological Journal