Seks konsensualny to taki, w którym wszystkie osoby zaangażowane wyraziły świadomą zgodę (consent) na aktywność seksualną (lub związaną z seksem). Oznacza to, że jeśli ja mam ochotę na seks z Tobą, a Ty masz ochotę na seks ze mną i oboje wyrazimy na niego zgodę, to będziemy uprawiać seks konsensualny. Wydaje się proste, prawda? A jednak konsent wciąż nie jest standardem i budzi kontrowersje.
Co to znaczy, że zgoda ma być świadoma?
Szczera i dobrowolna
Świadoma zgoda lub inaczej consent to zgoda wyrażona szczerze i dobrowolnie. Nie wystarczy, że ktoś nie odmówi seksu. Zgoda ma być jasno zakomunikowana i nie może być efektem presji, ani szantażu (także emocjonalnego!). Jeśli godzisz się na seks, by uniknąć czyichś przykrych emocji (np. złości, rozczarowania), nie jest to seks konsensualny. Podobnie w przypadku zgody na seks wyrażonej w lęku przed zdradą, rozstaniem, czy wyśmianiem.
Zgoda nie jest bezterminowa
Raz wyrażona zgoda na seks nie oznacza, że potem nie trzeba już o nią pytać. Seks konsensualny jest wtedy, kiedy przed każdym kontaktem seksualnym zostaje wyrażona świadoma zgoda. Jeśli ktoś zgodzi się na seks oralny dzisiaj, nie oznacza to, że będzie miał na niego ochotę również jutro.
…ani terminowa
Świadoma zgoda to nie jogurt z datą ważności. Możesz wycofać zgodę kiedy tylko chcesz, nawet w trakcie seksu. Druga osoba ma obowiązek to uszanować bez względu na to, jak dużą ochotę ma kontynuować, ani na to, jak blisko jest orgazmu.
Dlaczego świadoma zgoda na seks jest tak ważna?
Seks ma być przyjemnością dla wszystkich osób, które w nim uczestniczą. A żeby czerpać z czegoś przyjemność trzeba tego chcieć. Czasem może nam się wydawać, że dobrze wiemy, czego chce druga osoba. Jednak błędy w komunikacji to normalna sprawa i nie da się ich uniknąć.
Uzyskanie świadomej zgody na seks daje nam pewność, że rzeczywiście druga osoba chce kontaktu seksualnego. A oczywiste jest, mam nadzieję, że jeśli osoba nie chce seksu, to nie możemy z nią tego seksu uprawiać, ani ją do niego namawiać. Seks bez świadomej zgody to przemoc seksualna.
Consent należy uzyskać od każdej osoby, której chcemy zaproponować aktywność seksualną, niezależnie od jej płci, orientacji i preferencji seksualnych.
Od kogo należy oczekiwać świadomej zgody?
Consent należy uzyskać od każdej osoby, której chcemy zaproponować aktywność seksualną, niezależnie od jej płci, orientacji i preferencji seksualnych. Oznacza to, że zgodę na seks należy uzyskać także od osób, które lubią w łóżku dostać lanie i wchodzić w rolę seksualnej niewolnicy. Konsensualny BDSM może wydawać się skomplikowany, ale z pewnością jest możliwy i stanowi jedyny zdrowy wariant sadomasochistycznych zabaw. Nie ma też znaczenia to, w jakiej relacji z daną osobą jesteśmy. Zgodę na seks potrzebujemy uzyskać zarówno od nowo poznanej osoby, jak i stałego partnera.
Kiedy nie jest możliwe wyrażenie świadomej zgody?
Są jednak sytuacje, w których nie da się wyrazić świadomej zgody. Po alkoholu, narkotykach, podczas snu, w stanie wyczerpania, czy złego stanu zdrowia, nie jesteśmy w stanie wyrazić zgody na seks w pełni świadomie. Oznacza to, że w takich sytuacjach, nie ma mowy o konsensualnym seksie. W Polsce nie jest także możliwe uzyskanie świadomej zgody od osoby, która nie ukończyła 15 roku życia.
Bunt przeciwko konsentowi
Nie trudno się domyślić kogo consent przyprawia o zawrót głowy. Wystarczy pomyśleć, dla kogo potrzeba uzyskania zgody na seks może być frustrująca? Ano dla tych, którzy stosują przemoc seksualną. W końcu zanim usłyszeli o tych całych konsensualnych fanaberiach, mogli się czuć bezpiecznie.
Teraz, kiedy coraz więcej osób jest świadoma swoich praw seksualnych, oprawcy mogą czuć się zagrożeni. A na zagrożenie reagują walką lub ucieczką, np. „Że niby od dziś mam pytać własną żonę o zgodę na seks? Toż to jakiś głupi wymysł lewaków!” (walka), „Nie będę czytać tych feministycznych bzdur!” (ucieczka). Inni, w odpowiedzi na strach, radzą sobie poprzez poczucie humoru („A czy zgoda ma być poświadczona notarialne?”).
Boisz się mówić o konsencie, by nie spotkać się z odrzuceniem, ignorancją lub pogardą? Pomyśl, jak wyglądałby dziś świat, gdybyśmy kiedyś nie zadbali o prawa kobiet i podporządkowali się tym, którzy głosili, że kobiety nie powinny mieć praw wyborczych, ani pracować w policji. Nie ma zmiany bez kontrowersji.
Brak świadomości własnych praw jest jednym z powodów, dla których prawa nie są respektowane.
Czytaj więcej w artykule 11 praw seksualnych
Seks konsensualny może być tak prosty, jak parzenie herbaty
Pamiętaj, jeśli ktoś odmawia seksu, jedyne co może zrobić druga osoba to to uszanować. Nikt nie ma prawa nikogo do seksu namawiać, nakłaniać, naciskać. Nie ma okoliczności łagodzących. Nie oznacza nie, a tak oznacza tak. To naprawdę proste. Zupełnie jak proponowanie herbaty!
Agnieszka Dulińska
autorka artykułu & założycielka sekspresso
Cześć! Mam na imię Agnieszka i tworzę tutaj przestrzeń poświęconą pozytywnej seksualności. Jestem psycholożką, seksuolożką i psychoterapeutką poznawczo-behawioralną w trakcie szkolenia. Specjalizuję się w pracy z osobami GSRD, czyli należącymi do mniejszości seksualnych. Prywatnie jestem entuzjastką jogi i zdrowego stylu życia.
Więcej o mnie przeczytasz na agnieszkadulinska.pl
