sekspresso

2024-01-26

odpowiedzialność za antykoncepcję w związku

Odpowiedzialność za antykoncepcję w związku. Kto powinien płacić za antykoncepcję?

Odpowiedzialność za antykoncepcję w związku to temat, który nierzadko pojawia się w gabinecie seksuologicznym. Często spotykam się też z tym zagadnieniem w życiu prywatnym. Ludzie zastanawiają się, kto powinien decydować o tym, jaką metodę antykoncepcji wybrać? Kto ma płacić za antykoncepcję w stałym związku? Czy jeśli kobieta bierze tabletki, powinna sama za nie płacić? Kto powinien mieć przy sobie prezerwatywy podczas przygodnego seksu? Zaparz ulubioną kawę i dowiedz się, jak powinna wyglądać kwestia antykoncepcji w związku i innych relacjach.

Antykoncepcja – co to jest i jakie są rodzaje antykoncepcji

Antykoncepcja to ogół działań i metod mających na celu zapobieganie niechcianej ciąży. Celem antykoncepcji jest zapewnienie bezpiecznej, skutecznej i świadomej kontroli nad prokreacją. Zwracam jednak uwagę na to, że kontrola ta nigdy nie będzie pełna, ponieważ żadna metoda antykoncepcji nie daje 100% gwarancji uniknięcia ciąży. Nawet jeśli stosujesz metodę antykoncepcji z najwyższym stopniem skuteczności, istnieje zawsze pewne ryzyko niepowodzenia. 

Współczesne metody antykoncepcyjne obejmują prezerwatywy, tabletki antykoncepcyjne, plastry, zastrzyki, spirale, implanty.

Sprawdź, jak wybrać metodę antykoncepcji dla siebie.

Część metod antykoncepcyjnych jest do zastosowania przez mężczyzn (klasyczne prezerwatywy). Część przez kobiety (prezerwatywy dla kobiet, środki hormonalne w tabletkach/plastrach/implantach, spirale). W kwestii odpowiedzialności za antykoncepcję nie ma to jednak znaczenia.

Kto powinien być odpowiedzialny za antykoncepcję w związku?

Odpowiedzialność za antykoncepcję powinna być wspólna dla obojga partnerów seksualnych.  Jeśli jesteś w stałej relacji, na wstępie zadbaj o to, by wspólnie wybrać metodę antykoncepcji. Oboje partnerzy powinni być świadomi dostępnych metod oraz skutków ubocznych ich stosowania. Bez względu na płeć. Bez względu na to, kto ją zażywa/zakłada/aplikuje.

Odpowiedzialność za antykoncepcję powinna być wspólna dla obojga partnerów seksualnych. 

W gabinecie często słyszę o sytuacjach, w których jedno z partnerów niby wie, jaką formę antykoncepcji stosują w związku, ale nie wiedzą o niej wiele. Zrzucają odpowiedzialność za antykoncepcję na drugą osobę, zapominając o konsekwencjach.

Kto powinien płacić za antykoncepcję w związku?

Koszty antykoncepcji powinny być dzielone po pół. Chyba, że para ustali inaczej (np. z powodu dysproporcji zarobków, czy innego systemu dzielenia się wydatkami). 

Warto pamiętać, że w przypadku antykoncepcji hormonalnej to nie tylko sam koszt tabletek. Należy również uwzględnić koszt wizyt u ginekologa, a w przypadku skutków ubocznych – także u innych specjalistów.

Odpowiedzialność za antykoncepcję w związku – dlaczego powinna być wspólna?

Odpowiedzialność za antykoncepcję w związku powinna być wspólna z kilku istotnych powodów:

Wspólne podejmowanie decyzji

Wspólne decyzje nie tylko pozwalają uniknąć konfliktów i nieporozumień w relacji. Pozwalają również na budowanie zaufania, wzajemne zrozumienie i zbliżają partnerów do siebie. Wspólna decyzja o wyborze antykoncepcji i odpowiedzialność obojga partnerów podkreśla równość partnerów w związku.

Wspólna wizja przyszłości

Planowanie rodziny i kontrola płodności to kwestie, które wpływają na obie strony związku. Dobrze wiedzieć, czy i kiedy druga osoba chce mieć dzieci. Ale też, jaki jest plan awaryjny przy ewentualnej wpadce.

Skuteczność antykoncepcji 

W przypadku metod, które wymagają regularnego zażywania (np. tabletki antykoncepcyjne) lub aktywnego stosowania (np. prezerwatywy), wspólne zaangażowanie minimalizuje ryzyko zapomnienia lub nieprawidłowego użycia. Partnerzy mogą wzajemnie przypominać sobie o konieczności stosowania środka antykoncepcyjnego i dbać o jego poprawne użycie.

Nie rozmawiasz z partnerem o antykoncepcji?

Kliknij tutaj i poznaj 7 konsekwencji.

odpowiedzialność za antykoncepcję

Odpowiedzialność za antykoncepcję w ONS

Wiemy już, że odpowiedzialność za antykoncepcję powinna spoczywać na obojgu partnerach. Nie wszyscy jednak są w stałych relacjach, w których jest przestrzeń na rozmowy o antykoncepcji. Osoby, które decydują się na ONS (one night stand), czy też inne przygodne relacje seksualne, zawsze powinny brać odpowiedzialność za antykoncepcję bez względu na drugą osobą. Jeśli chcesz odbyć przygodny stosunek seksualny, zawsze pamiętaj o antykoncepcji. Nie licz na to, że to ta druga osoba o to zadba. 

Po pierwsze dlatego, że może zwyczajnie nie być przygotowana na seks, a po drugie dlatego, że z różnych przyczyn może nie być uczciwa.

W gabinecie seksuologicznym słyszałam mnóstwo historii o tym, jak mężczyźni namawiali przelotne partnerki na seks bez prezerwatywy. Tłumaczyli się tym, że w prezerwatywie nie mogą osiągnąć erekcji, albo że stosunek bez gumki jest dla nich bardziej przyjemny. Co ciekawe, płacenie alimentów na dziecko już nie wywołuje takiego entuzjazmu.

Słyszałam również o kobietach, które kłamały, że biorą tabletki, by “złapać” mężczyznę na dziecko. Liczyły na to, że zajdą w ciążę podczas stosunku ze stałym partnerem, by utrudnić mu odejście lub unikały zabezpieczenia z przelotnym partnerem seksualnym, pragnąc wychowywać dziecko w pojedynkę. 

Oczywiście, że takie sytuacje nie powinny się zdarzać, ale niestety się zdarzają. W kwestii antykoncepcji w niezobowiązujących relacjach najlepiej zaufać sobie.

Jaką antykoncepcję wybrać na ONS?

Podczas przygodnych spotkań seksualnych, czy też dla osób, które nie mają jednego stałego partnera, rekomenduję stosowanie prezerwatyw. Prezerwatywy chronią nie tylko przed niechcianą ciążą, ale również przed chorobami przenoszonymi drogą płciową. W przeciwieństwie do większości środków hormonalnych są również widoczne i namacalne. Dzięki temu minimalizujesz ryzyko oszukania. 

Prezerwatywy mogą nosić przy sobie zarówno mężczyźni, jak i kobiety. Ważne jest, by nie przechowywać ich w portfelu, czy innych ciasnych miejscach. Trzymanie kondomów w portfelu może spowodować ich uszkodzenie (przez tarcie, nacisk, temperaturę), a tym samym znacząco obniżyć ich skuteczność.

Antykoncepcja a STI

Antykoncepcja, czyli ochrona przed niechcianą ciążą a ochrona przed chorobami przenoszonymi drogą płciową to dwa różne zagadnienia. Prezerwatywy są jedyną metodą antykoncepcji, która jednocześnie zapewnia ochronę przed niechcianą ciążą i przenoszeniem STI (czyli chorobami przenoszonymi drogą płciową). Chociaż inne metody antykoncepcji są skuteczne w zapobieganiu ciąży, nie chronią one przed STI.

Więcej o STI i jak się przed nimi chronić przeczytasz w artykule Jak się bawić, by się nie zarazić?


Agnieszka Dulińska

autorka artykułu & założycielka sekspresso

Cześć! Mam na imię Agnieszka i tworzę tutaj przestrzeń poświęconą pozytywnej seksualności. Jestem psycholożką, seksuolożką i psychoterapeutką poznawczo-behawioralną w trakcie szkolenia. Specjalizuję się w pracy z osobami GSRD, czyli należącymi do mniejszości seksualnych. Prywatnie jestem entuzjastką jogi i zdrowego stylu życia.

Więcej o mnie przeczytasz na agnieszkadulinska.pl


Odpowiedzialność za antykoncepcję w związku. Kto powinien płacić za antykoncepcję? Read More »

brak rozmów o antykoncepcji w relacji

Nie rozmawiasz z partnerem o antykoncepcji? Spodziewaj się tych 7 konsekwencji

Rozmawiasz o antykoncepcji z partnerem? Brak otwartych rozmów w związku może doprowadzić do wielu problemów, a nawet rozstania. Z tego artykułu dowiesz się nie tylko tego, dlaczego warto, ale również, jak rozmawiać z partnerem o antykoncepcji. Zaparz kawusię i zaciągnij partnera przed ekran!

Dlaczego pary nie rozmawiają o antykoncepcji?

Z seksem generalnie jest tak, że wolimy go uprawiać niż o nim mówić. Nie tylko rozmowy o preferencjach seksualnych są w związkach tematem tabu. Antykoncepcja to temat, którego wiele par unika. Często powodem jest stres związany z rozmową na trudny temat, nieśmiałość, obawa przed konfliktem. Powodem nierozmawiania na temat antykoncepcji często jest też brak edukacji seksualnej. Brak świadomości różnych metod, czy niewiedza dotycząca skuteczności może być źródłem niepewności i utrudniać taką rozmowę.

Do czego może doprowadzić brak rozmów o antykoncepcji w związku?

Udawanie, że temat nie istnieje, nie sprawi, że unikniemy konsekwencji. Co się może stać, jeśli para nie chce rozmawiać o antykoncepcji?

1. Niechciana ciąża

Brak jasnej komunikacji na temat antykoncepcji w związku zwiększa ryzyko niechcianej ciąży. Co więcej, brak ustalonej formy antykoncepcji może prowadzić do sytuacji, w której para spontanicznie zdecyduje się na seks bez zabezpieczenia.

2. Nieporozumienia

Brak otwartej komunikacji w związku nigdy nie wróży niczego dobrego. Jeśli nie porozmawiacie o antykoncepcji, nie dowiecie się, jakie są Wasze oczekiwania, co do tak kluczowych kwestii jak np. założenie rodziny. Jeśli para chciałaby postarać się o dziecko w najbliższych latach, zdecydowanie się na założenie 5-letniej wkładki domacicznej lub zabieg wazektomii, nie byłoby trafionym pomysłem. Do nieporozumień mogą doprowadzić również objawy niepożądane antykoncepcji. 

3. Problem z odpowiedzialnością za antykoncepcję

Jeśli nie rozmawiasz z partnerem o antykoncepcji, to nie wiadomo, kto jest za nią odpowiedzialny. Może to prowadzić do sytuacji, w których jedna osoba ponosi koszty za antykoncepcję, a druga nawet nie zdaje sobie z tego sprawy.

Więcej o tym przeczytasz w artykule Odpowiedzialność za antykoncepcję w związku. Kto powinien płacić za antykoncepcję?

kto płaci za antykoncepcję

4. Zaburzenia seksuologiczne

Jeśli nie wiesz, co z antykoncepcją, naturalne jest, że możesz stresować się seksem. Z kolei stres to seksualny killer. Duży stres podczas zbliżenia może prowadzić do problemów z erekcją, lubrykacją, czy z uzyskaniem orgazmu. Z kolei przewlekły stres związany z lękiem przed ciążą może być przyczyną trwałych zaburzeń erekcji, przedwczesnego wytrysku, spadku pożądania, pochwicy, czy anorgazmii.

5. Brak równości

Ważne decyzje w związku warto podejmować wspólnie. Dzięki temu para okazuje sobie wzajemnie szacunek i podkreśla równość między partnerami. Jeśli samodzielnie wybierasz metodę antykoncepcji i nie mówisz o tym partnerowi, sprawiasz, że musi się podporządkować. Partner może przez to poczuć się mniej ważny i martwić się, że jego zdanie się dla Ciebie nie liczy.

6. Brak wsparcia

Większość dostępnych form antykoncepcji niesie za sobą wiele skutków ubocznych. Jeśli Twój partner nie wie, jaką antykoncepcję zażywasz, nie będzie również wiedział, jakie skutki uboczne mogą wystąpić. Ograniczy to jego możliwości do wspierania Cię w mierzeniu się z niepożądanymi objawami.

7. Spadek zaufania

Zaufanie między partnerami jest kluczowe, a brak rozmowy na ważne tematy może prowadzić do wzrostu niepewności i braku zaufania. Zamiast żyć w domysłach, lepiej postaw na otwartą rozmowę z partnerem, która nie tylko pozwoli na lepszą ochronę przed niechcianą ciążą, ale również zbliży Was do siebie.

Jak rozmawiać o antykoncepcji z partnerem?

No dobra. Wiesz już, że nie warto unikać rozmów o antykoncepcji, ale jak w ogóle taki temat ugryźć? Rozpoczęcie tematu, który do tej pory był tabu, może być trudne i stresujące. Nie wiesz jak porozmawiać z partnerem o antykoncepcji? Łap kilka porad od seksuolożki!

Nie zwlekaj z rozpoczęciem tematu

Jeśli właśnie wchodzisz w związek lub Twoja relacji dopiero się rozkręca, nie zwlekaj z podjęciem tematu antykoncepcji. Im wcześniej zaczniecie rozmawiać o antykoncepcji, tym lepiej! Nie wiesz jak zacząć temat? Oto kilka propozycji:

  • Spotykamy się już jakiś czas, a nie gadaliśmy o antykoncepcji. Może poczytamy razem o metodach i wybierzemy coś wspólnie?
  • Ostatnio ginekolog proponował mi założenie wkładki domacicznej. Co o tym myślisz?
  • Chciałbym spróbować seksu bez prezerwatywy, ale nie wiem, co myślisz o innych formach antykoncepcji.

Zadbaj o odpowiednią atmosferę

Ważne rozmowy dobrze jest przeprowadzać w odpowiednich warunkach, które umożliwiają swobodną komunikację. Zadbaj o to, by nic Was nie rozpraszało (np. włączony telewizor, głośna muzyka) i wybierz moment, w którym oboje macie czas. Rozmowa o antykoncepcji, kiedy wiesz, że partner wychodzi za 5 minut z domu, to nie jest najlepszy pomysł. 

rozmowa o antykoncepcji

Przygotuj się merytorycznie

Poczytaj wcześniej o antykoncepcji lub przygotuj materiały, które przeczytasz razem z partnerem.

Kompleksową wiedzę w temacie antykoncepcji możesz znaleźć we wpisie Jak wybrać metodę antykoncepcji?

Postaw na otwartość i szczerość

Podejdź do rozmowy z otwartym umysłem i gotowością do dzielenia się swoimi myślami i uczuciami. Szczerość w rozmowie sprawia, że łatwiej jest zrozumieć się nawzajem. A w tak kluczowej kwestii, jaką jest antykoncepcja, lepiej dobrze się zrozumieć. Śmiało opowiedz o swoich oczekiwaniach, potrzebach, chęciach i lękach. I zachęć do tego ukochaną osobę!

Komunikujcie się na bieżąco

Podejście do antykoncepcji może się zmieniać z czasem z powodu zmiany preferencji, występowania skutków ubocznych, czy planowania powiększenia rodziny. Dlatego ważne jest, aby utrzymywać regularną komunikację na ten temat, aktualizować swoje preferencje i dostosowywać plany w miarę potrzeb. Nie musisz za każdym razem zapowiadać wielkiej rozmowy. Czasami wystarczy krótki komunikat, np. “Wiesz co, po tabletkach anty mam problemy z cerą, może pomyślimy o czymś innym?” albo “Zastanawiałam się, czy dalej pasuje Ci używanie prezerwatyw. Jakbyś chciał coś zmienić, to daj znać.”


Agnieszka Dulińska

autorka artykułu & założycielka sekspresso

Cześć! Mam na imię Agnieszka i tworzę tutaj przestrzeń poświęconą pozytywnej seksualności. Jestem psycholożką, seksuolożką i psychoterapeutką poznawczo-behawioralną w trakcie szkolenia. Specjalizuję się w pracy z osobami GSRD, czyli należącymi do mniejszości seksualnych. Prywatnie jestem entuzjastką jogi i zdrowego stylu życia.

Więcej o mnie przeczytasz na agnieszkadulinska.pl


Nie rozmawiasz z partnerem o antykoncepcji? Spodziewaj się tych 7 konsekwencji Read More »

metody antykoncepcji

Metody antykoncepcji – jak wybrać najlepszą antykoncepcję dla siebie?

Wybór metody antykoncepcji może być trudny nie tylko dla osób rozpoczynających swoje życie seksualne. W tym artykule przybliżę Ci dostępne metody antykoncepcji, przedstawię Ci ich wady i zalety, a także dam kilka wskazówek, jak wybrać idealną metodę dla siebie. Nie zabraknie również kilku informacji na temat antykoncepcji awaryjnej, stosunku przerywanego, czy wpływu antykoncepcji na zdrowie psychiczne.

Dostępne metody antykoncepcji (i ich wady)

Każda osoba, niezależnie od wieku, stylu życia czy stanu zdrowia, ma swoje unikalne potrzeby i oczekiwania dotyczące kontroli płodności. Wydawać by się mogło, że wybór metod antykoncepcyjnych jest bogaty. Niestety nadal żadna metoda nie jest skuteczna w 100%.

Antykoncepcja niehormonalna nie wpływa na proces owulacji, co oznacza, że nie zakłóca regularnego przebiegu cyklu miesiączkowego.

Metody antykoncepcji dzielą się na hormonalne i niehormonalne (mechaniczne). Omówię pokrótce wszystkie dostępne metody antykoncepcji z obu kategorii, przedstawiając ich sposób działania, wady i zalety.

Niehormonalne (mechaniczne) metody antykoncepcji

Prezerwatywy – zewnętrzne i wewnętrzne (dla mężczyzn i dla kobiet)
@sexed.pl

Jak nałożyć prezerwatywę damską? #prezerwatywy #dlaciebie #kobiety #seksuologia #porady #edukacjaseksualna

♬ original sound – SEXEDPL

Prezerwatywa (inaczej kondom) to cienka osłona wykonana z syntetycznego materiału. Dawniej większość prezerwatyw była robiona z lateksu, dziś przeważnie jest to poliizopren, który jest bardziej miękki i naturalny w dotyku. Jest wybawieniem dla osób uczulonych na lateks i daje więcej przyjemności dla obojga użytkowników. Prezerwatywy wewnętrzne (dla kobiet) są mało rozpowszechnione i niestety na rynku nadal dominuje lateks. Prezerwatywy kupisz bez recepty w każdej aptece, drogerii i markecie. Jeśli nigdy wcześniej nie używaliście prezerwatyw, poćwiczcie zakładanie jej przed stosunkiem.

Jeżeli prezerwatywa wewnętrzna (damska) jest dla Ciebie nowością, zobacz jak wygląda i jak ją założyć na filmiku sexed.pl. W zależności od urządzenia, z którego korzystasz, znajdziesz go po prawej stronie ekranu lub przed opisem prezerwatyw.

Największą zaletą prezerwatywy jest ochrona nie tylko przed niechcianą ciążą, ale również przed STI (czyli chorobami przenoszonymi drogą płciową). Plusem jest również brak ryzyka skutków ubocznych charakterystycznych dla antykoncepcji hormonalnej.

Z kolei do wad prezerwatyw możemy zaliczyć zakładanie przed każdym stosunkiem i konieczność przerywania gry wstępnej, by założyć prezerwatywę. Prezerwatywy mogą również nieznacznie zmniejszać intensywność doznań podczas stosunku.

Wkładka wewnątrzmaciczna (spirala) z miedzią

Jest to mała wkładka w kształcie litery „T”, która jest umieszczana wewnątrz macicy przez lekarza. Wkładka miedziana jest zazwyczaj wykonana z plastiku i miedzi lub w całości z miedzi. Głównym mechanizmem działania wkładki miedzianej jest uwalnianie jonów miedzi, które mają działanie plemnikobójcze. Miedź wpływa na ruchliwość i funkcję plemników, uniemożliwiając zapłodnienie komórki jajowej.

Wkładkę można kupić u ginekologa lub w aptece. Wkładkę zakłada lekarz podczas wizyty ginekologicznej. Założenie jej jest niekomfortowe, może być bolesne, ale trwa dosłownie kilka minut. Po 5-10 latach wkładkę należy wyjąć i – jeśli nadal chcemy korzystać z tej metody antykoncepcji – wymienić na nową. W razie potrzeby można oczywiście wyjąć wkładkę wcześniej – wystarczy umówić w tym celu wizytę u lekarza.

Przy spirali największą zaletą może być jej czas działania. Raz zakładasz i masz spokój na 5-10 lat. I podobnie jak w przypadku prezerwatyw – brak skutków ubocznych charakterystycznych dla antykoncepcji hormonalnej. Niestety podczas stosowania spirali miedzianej dużą wadą jest fakt, że miesiączki mogą być bardziej obfite, bolesne i trwać dłużej. Mogą być również nieregularne, a co za tym idzie – nieprzewidywalne.


Prezerwatywa jest jedyną metodą antykoncepcji, która chroni nie tylko przed niechcianą ciążą, ale również przed STI.

Więcej o STI przeczytasz w artykule Jak się bawić, by się nie zarazić?

Hormonalne metody antykoncepcji

Hormonalne metody antykoncepcji możemy podzielić przede wszystkim na jednoskładnikowe i dwuskładnikowe. Każde z nich mają różne możliwości podania/aplikacji, ale ich działanie będzie podobne.

Metody antykoncepcji hormonalnej jednoskładnikowej

Zawarty w nich hormon, który działa jak progesteron, hamuje proces owulacji i utrudnia ruch plemników w kierunku macicy, co sprawia, że zagnieżdżenie zarodka staje się utrudnione. Zaletą antykoncepcji jednoskładnikowej jest to, że nie zwiększa ryzyka wystąpienia zakrzepów krwi, chorób układu krążenia, raka piersi (jak w przypadku dwuskładnikowej). Z kolei do wad zaliczymy brak pływu na wystąpienie miesiączki, a także możliwość wystąpienia nieregularnego krwawienia i plamienia.

Rodzaje antykoncepcji jednoskładnikowej dostępne w Polsce:
  • Wkładka wewnątrzmaciczna (spirala) hormonalna
    Podobnie jak w przypadku spirali niehormonalnej, umiejscawia się ją w macicy. Spirala hormonalna zawiera progesteron, który jest stopniowo uwalniany przez cały okres noszenia wkładki (3-5 lat). Wkładkę można usunąć wcześniej wedle potrzeb. Z uwagi na to, że hormony działają miejscowo w macicy, skutki uboczne przeważnie są rzadsze i łagodniejsze. U niektórych kobiet korzystających z wkładki hormonalnej krwawienie osłabia i zanika. Z kolei inne skarżą się na częste plamienia.
  • Implant antykoncepcyjny
    Implant to taki miękki patyczek wielkości zapałki, który uwalnia progesteron. Zakłada się go chirurgicznie w miejscowym znieczuleniu i pozostawia na okres do 3 lat. Implant umieszcza się pod skórą na ramieniu. Jest wyczuwalny pod palcami, ale niewidoczny. Część kobiet z implantem przestaje miesiączkować, a część nie zauważa żadnych zmian w przebiegu cyklu. Implant, podobnie jak wkładkę, można wyjąć w dowolnym momencie (u lekarza).
  • Zastrzyki antykoncepcyjne
    Zastrzyk z pochodną progesteronu wykonuje się raz na 3 miesiące u lekarza ginekologa. Rzadziej wywołuje skutki uboczne, ale największą wadą tej metody jest to, że zastrzyku nie da się cofnąć. Jeśli źle zareagujesz na taką formę antykoncepcji, będziesz musiała poczekać 3 miesiące na ustąpienie jej działania. Trzeba wziąć również pod uwagę, że nawet po zaprzestaniu tej metody, cykl menstruacyjny może długo wracać do normy (nawet rok czasu).
  • Tabletki antykoncepcyjne jednoskładnikowe
    Tabletki, które uwalniają tylko jeden hormon (progesteron) są już powszechnie dostępne. Trzeba przyjmować je codziennie o tej samej porze. Nie robi się przerw między opakowaniami. Wiele kobiet korzystających z tej metody zgłasza całkowity zanik miesiączki. Nie jest to jednak reguła – inne mogą miesiączkować regularnie, inne będą miały nieregularne plamienia. Ta metoda wymaga regularności, a więc dobrej organizacji i pamięci. Tabletki trafiają do organizmu przez układ pokarmowy. Oznacza to, że w przypadku wymiotów/biegunki zmniejsza się ich skuteczność.
Metody antykoncepcji hormonalnej dwuskładnikowej (złożonej)

działa podobnie do antykoncepcji jednoskładnikowej, ale ze względu na obecność dwóch hormonów (zbliżone do naturalnych progesteronu i estrogenu) może być bardziej precyzyjna w kontrolowaniu cyklu menstruacyjnego. Jeśli będziesz robić zalecaną tygodniową przerwę w stosowaniu, będziesz miesiączkować co miesiąc. Jeśli nie, miesiączka się nie pojawi. Wadą natomiast jest zwiększenie (choć nieznacznie) wystąpienia ryzyka.

Rodzaje antykoncepcji złożonej dostępnej w Polsce:
  • Tabletki antykoncepcyjne dwuskładnikowe
    Podobnie jak jednoskładnikowe – przyjmujemy codziennie o tej samej porze, wymagają od użytkowniczki konsekwentnej regularności, a ich skuteczność spada przy problemach żołądkowo-jelitowych. Ich zaletą jest jednak to, że za ich pomocą możesz kontrolować, kiedy pojawi się miesiączka.
  • Plastry antykoncepcyjne
    Naklejamy je na skórę bez włosów (najczęściej ramię, brzuch lub pośladek) raz w tygodniu. Po 3-tygodniowym cyklu robimy przerwę na miesiączkę (lub nie, jeśli chcemy jej uniknąć/przesunąć). Plastry są wodoodporne – można w nich spokojnie robić długie kąpiele i chodzić na basen. Poza standardowymi skutkami ubocznymi antykoncepcji hormonalnej, plastry niosą ryzyko podrażnień skóry.
  • Krążki (pierścienie) antykoncepcyjne
    To niewielki, przezroczysty krążek, który umiejscawiamy w pochwie (samodzielnie, bez konieczności wizyty u lekarza). Jest niewyczuwalny nawet w trakcie stosunku (dla obu stron). Zakładamy go raz w miesiącu i potem robimy przerwę na miesiączkę (lub nie). I zakładamy następny. Krążek działa miejscowo, więc powoduje mniej działań niepożądanych niż tabletki, czy plastry.

Naturalne metody planowania rodziny

Wśród wymienionych przeze mnie metod antykoncepcji nie znajdziecie metod naturalnych. Dlaczego? Naturalne metody takie jak kalendarzyk, obserwacja śluzu, mierzenie temperatury to techniki do planowania rodziny, a nie ochrony przed ciążą. Korzystanie z tych metod z pewnością może być pomocne, by wybrać okres, w którym zajście w ciążę jest najbardziej prawdopodobne. Pod warunkiem, że staramy się o dziecko. 

Stosunek przerywany – czy jest metodą antykoncepcji?

Jak zauważyliście, wśród wymienionych przeze mnie metod antykoncepcji nie ma nic na temat stosunku przerywanego. Stosunek przerywany polega na wyjęciu członka z pochwy przed wytryskiem. Chciałabym podkreślić, że stosunek przerywany NIE JEST metodą antykoncepcji

Dlaczego stosunek przerywany nie uchroni przed zajściem w ciążę?

Ponieważ plemniki nie znajdują się jedynie w spermie, ale również w preejakulacie. Preejakulat to naturalna wydzielina z członka, która pojawia się podczas pobudzenia seksualnego, przed wytryskiem. Co prawda, preejakulat zawiera znacznie mniej plemników niż ejakulat (czyli sperma). Wciąż jednak jest możliwe zajście w ciążę z jego udziałem.

Stosunek przerywany nie jest metodą antykoncepcji. 

Jaka jest szansa na wpadkę przy stosunku przerywanym?

Na tyle duża, by nie traktować stosunku przerywanego jako antykoncepcji. Nieskuteczność tej metody wynika z podstawowych dwóch kwestii:

  • zdolność do kontrolowania wytrysku przez partnera nie jest rzeczą pewną, ani stałą. Mówiąc wprost, partner może po prostu nie zdążyć wyjąć penisa przed wytryskiem. Nawet jeśli zazwyczaj jest w stanie kontrolować ejakulację,
  • możecie próbować uniknąć wytrysku, ale nie unikniecie wydzielenia się preejakulatu, który również zawiera plemniki.

Poza tym nieustanne kontrolowanie wytrysku nijak ma się do przyjemności, której seks powinien być źródłem. A taki nadmierny stres związany z kontrolowaniem wytrysku to łatwa droga do zaburzeń erekcji, przedwczesnego wytrysku, czy też trudności z osiągnięciem orgazmu.

Antykoncepcja awaryjna – jak działa „tabletka dzień po”?

Antykoncepcja awaryjna, znana również jako „tabletka po”, to metoda antykoncepcji stosowana w sytuacjach nagłych, gdy wystąpił niezabezpieczony stosunek płciowy i istnieje ryzyko zajścia w ciążę. 

Jak działa tabletka dzień po?

Tabletki antykoncepcyjne awaryjne działają poprzez zahamowanie uwalniania komórki jajowej przez jajniki i/lub uniemożliwienie zapłodnienia już uwolnionej komórki jajowej. Co ważne, ich działanie jest mocno ograniczone czasowo – najwyższe działanie wykazują do 72h po stosunku. Istnieją również preparaty, których skuteczność jest wydłużona do 120h. Niemniej jednak należy pamiętać, że im wcześniej przyjmiemy tabletkę po, tym większa szansa na jej skuteczność.

Jak uzyskać tabletkę dzień po w Polsce?

Idź do lekarza po receptę. Receptę na „tabletkę dzień po” może wystawić lekarz każdej specjalności, w tym specjalista medycyny rodzinnej lub lekarz dyżurujący na oddziale nocnej i świątecznej opieki zdrowotnej. To znaczy, że możesz udać się po nią np. do swojego lekarza POZ w ramach NFZ, czy też pójść do dowolnego specjalisty prywatnie. Nie musi być to ginekolog. Możesz również skorzystać z tzw. “receptomatów” online.

Następnie idź z receptą do apteki i wykup lek. Możesz wcześniej sprawdzić dostępność tabletki w najbliższych aptekach, korzystając ze stron gdziepolek.pl czy ktomalek.pl.

Masz prawo do stosowania antykoncepcji, w tym także do antykoncepcji awaryjnej.

Mówi o tym 8 z 11 praw seksualnych zarekomendowanych przez WHPO.

Czy lekarz może odmówić wypisania tabletki dzień po?

Jeśli nie ma żadnych medycznych przeciwwskazań do zażycia antykoncepcji awaryjnej, lekarz nie może odmówić udzielenia pomocy. Lekarz zasłaniający się klauzulą sumienia, ma obowiązek wypisać Ci zaświadczenie o odmowie udzielenia pomocy oraz wskazać Ci miejsce, gdzie będziesz mogła uzyskać receptę. Jeśli lekarz odmówi pomocy, możesz zgłosić na niego skargę i poprosić o pomoc np. stowarzyszenie Federa.

Pamiętaj, że antykoncepcja awaryjna nie może być stosowana zamiast regularnej antykoncepcji. Traktuj ją – zgodnie z nazwą – wyłącznie awaryjnie. Czyli wtedy, kiedy zdarzył Ci się seks bez zabezpieczenia lub zabezpieczenie nawaliło (np. pękła Wam prezerwatywa).

Skutki uboczne antykoncepcji hormonalnej

Skutki uboczne przy stosowaniu antykoncepcji hormonalnej zależą od wybranej metody. Częściej (lub intensywniej) występują przy antykoncepcji dwuskładnikowej, aczkolwiek nie jest to regułą. Skutki uboczne mogą, ale nie muszą się pojawić. Niektóre mogą również minąć po kilku tygodniach, czy miesiącach stosowania. Antykoncepcja hormonalna może zadziałać inaczej na każdy organizm, więc nie sugeruj się objawami koleżanek. Musisz po prostu sprawdzić na sobie i zdecydować, czy skutki uboczne, które pojawią się konkretnie u Ciebie są akceptowalne. Wszystkie nieprzyjemne objawy zgłoś swojemu ginekologowi, który wówczas pomoże Ci dobrać inną metodę.

Oto lista najpopularniejszych skutków ubocznych antykoncepcji hormonalnej:
  • Zmiany nastroju – najczęściej nerwowość, wahania nastroju, czy nawet stany depresyjne
  • Spadek libido ( o ironio!)
  • Wzrost masy ciała – spowodowany zwiększeniem apetytu, zaburzeniami metabolizmu tkanki tłuszczowej lub retencją wody w organizmie
  • Nudności, bóle brzucha, wymioty, wzdęcia (zwykle ustępują po kilku tygodniach stosowania antykoncepcji)
  • Nieregularne miesiączki/plamienia
  • Ból i/lub obrzęk piersi
  • Bóle głowy, migreny
  • Zaburzenia snu
  • Trądzik, wysypki, nadmierne wydzielanie sebum
  • Zwiększone ryzyko nadciśnienia tętniczego, choroby niedokrwiennej serca, powikłań zakrzepowo-zatorowych (np. zakrzepica), raka piersi

Wpływ antykoncepcji na zdrowie psychiczne

Hormonalne metody antykoncepcji mogą negatywnie odbić się na nastroju, zaostrzając objawy depresji lub lęków. Częstym skutkiem ubocznym przy antykoncepcji hormonalnej jest również spadek libido, który również może prowadzić do spadku nastroju czy obniżenia zadowolenia ze związku. Z tego powodu należy podchodzić do stosowania antykoncepcji uważnie, obserwując siebie, czy swoją partnerkę. W przypadku pojawienia się przykrych skutków ubocznych takich jak spadek nastroju, czy chwiejność emocjonalna, warto rozważyć zmianę metody antykoncepcji oraz konsultację psychologiczną. Z drugiej strony, stosowanie antykoncepcji może również pozytywnie wpłynąć na funkcjonowanie psychiczne. Świadomość zabezpieczenia może uwolnić od stresu i lęku przed ciążą. 

Która metoda antykoncepcji jest najlepsza dla mnie?

Wybór metody antykoncepcji to bardzo indywidualna sprawa. Jeśli jesteś w stałej relacji seksualnej, warto wybrać metodę antykoncepcji razem z partnerem. Przy wyborze najlepszej metody antykoncepcji dla siebie, pomocne będzie przemyślenie kilku kwestii.

Stan zdrowia

Jeśli masz problemy zdrowotne,, niektóre metody antykoncepcji mogą być bardziej zalecane niż inne. Jeśli cierpisz na jakiekolwiek dolegliwości zdrowotne lub przyjmujesz jakieś leki na stałe, ważna będzie konsultacja z lekarzem.

Styl życia

Zastanów się, jaka forma aplikacji antykoncepcji będzie dobrze pasować do Twojego stylu życia. Jeśli często zapominasz o regularnym braniu suplementów, tabletki nie będą najlepszym pomysłem. Tabletki hormonalne to również słaby pomysł jeśli palisz papierosy z uwagi zwiększone ryzyko zatorów i zakrzepów.

Planowanie rodziny

Jeśli chcesz mieć dzieci, warto oszacować kiedy przyjdzie na nie czas. Niektóre metody antykoncepcji, takie jak spirale, można łatwo usunąć, a zdolność do zajścia w ciążę powraca szybko. Podczas gdy inne mogą wymagać pewnego czasu na powrót do regularnej płodności.

Skutki uboczne

Rozważ, które skutki uboczne są dla Ciebie bardziej akceptowalne.

Antykoncepcja hormonalna dla mężczyzn antykoncepcją przyszłości?

Antykoncepcja hormonalna dla mężczyzn, póki co jest w fazie badań naukowych i jeszcze nie jest dopuszczona do powszechnego użycia. Należą do niej tabletki, zastrzyki oraz plastry antykoncepcyjne dla mężczyzn, które hamują produkcję plemników. Nie wiem jak Wy, ale ja czekam z ogromną ekscytacją na wprowadzenie antykoncepcji hormonalnej dla mężczyzn na rynek.


Agnieszka Dulińska

autorka artykułu & założycielka sekspresso

Cześć! Mam na imię Agnieszka i tworzę tutaj przestrzeń poświęconą pozytywnej seksualności. Jestem psycholożką, seksuolożką i psychoterapeutką poznawczo-behawioralną w trakcie szkolenia. Specjalizuję się w pracy z osobami GSRD, czyli należącymi do mniejszości seksualnych. Prywatnie jestem entuzjastką jogi i zdrowego stylu życia.

Więcej o mnie przeczytasz na agnieszkadulinska.pl


Metody antykoncepcji – jak wybrać najlepszą antykoncepcję dla siebie? Read More »